Đã 73 tuổi nhưng họa sĩ Từ Hoa Dân vẫn còn rắn rỏi, đôi mắt tinh tường, đôi tay rắn chắc. Cầm bút vẽ, ông nhẹ nhàng lướt trên mặt giấy. Hôm ấy, ông họa lại chân dung một phụ nữ mà qua tấm hình tôi không thể nào hình dung được toàn bộ khuôn mặt vì đã quá cũ sờn.

 

Qua bàn tay tài hoa của ông, chỉ sau vài nét chấm phá, khuôn mặt người phụ nữ dần hiện lên với chiếc mũi cao, đôi mắt to với nụ cười hiền. Rồi ông lấy bột màu, tô nhẹ từng đường nét. Gương mặt người phụ nữ sáng ngời theo từng nét vẽ của ông. “Nghệ thuật vẽ truyền thần là phải thể hiện được cái thần của khuôn mặt và đôi mắt. Tùy vào độ bóng mà khuôn mặt thể hiện được tuổi tác, cá tính của mỗi người” - ông Từ Hoa Dân tâm sự.

 

 

 

Tốt nghiệp ĐH Mỹ thuật Hà Nội, Từ Hoa Dân về vẽ quảng cáo cho Đoàn Xiếc Trung ương. Ông nhớ lại: “Đến khi nghỉ hưu, tôi mới nghĩ đến việc vẽ chân dung. Nơi hành nghề vẽ chân dung đầu tiên của tôi là phố Hàng Đào - Hà Nội. Cơ duyên đưa tôi đến với TPHCM là vào năm 1990, lúc đó tôi vào Nam thăm người bạn làm cùng đoàn xiếc ngày xưa.

 

Vào đây, thấy khí hậu ôn hòa tốt cho sức khỏe nên tôi quyết định ở lại”. Ông thuê căn phòng nhỏ trên đường Điện Biên Phủ và bắt đầu với nghề vẽ truyền thần. Chỉ tay sang ngôi nhà số 600 Điện Biên Phủ, quận 10, ông cho biết: “Đó là nơi tôi mở tiệm vẽ Hoa Dân khi mới vào TPHCM. Thời ấy, tiệm rất đông khách, tối nào tôi cũng làm việc đến khuya. Nhưng rồi ngôi nhà ấy bị bán đi. Hơn 10 năm nay, tôi “định cư” tại góc phố này”.

 

 

Tại nơi làm việc, ngoài những bức chân dung mà ông đang vẽ dang dở, tôi còn thấy nhiều hình ảnh được khắc họa lại thật sắc sảo. Cho tôi xem những bức ảnh đã ố mờ, cũ nát, ông nói: “Khách hàng đến với tôi là những người có hình ảnh không thể nào phục chế bằng kỹ thuật hiện đại. Thậm chí, nhiều người còn không có ảnh nào của người thân, họ chỉ kể lại và nhờ tôi vẽ hộ...”.

 

Qua nét vẽ điêu luyện của ông, những bức ảnh cũ đã trở thành ảnh mới, khiến khách hàng hài lòng. Ông kể: “Có lần một khách hàng ở Củ Chi - TPHCM đón tôi về nhà yêu cầu vẽ lại chân dung cụ cố mất từ năm 1930. Qua lời kể của các con cháu trong gia đình, tôi phác họa chân dung nhân vật từ vầng trán, đôi mắt, môi... Tôi còn vận dụng trí tưởng tượng, những hiểu biết về giải phẫu học kết hợp với mô tả của con cháu... Qua nhiều lần chỉnh sửa, cuối cùng tác phẩm được hoàn chỉnh. Ngày tôi giao chân dung của cụ cố, cả nhà xúm lại xem; có người vừa mừng vừa khóc và nói rằng từ nay đã có hình để thờ cúng. Tôi cũng vui lây”.

 

Họa sĩ Từ Hoa Dân tâm sự: “Vẽ truyền thần đòi hỏi thể hiện cho được nội tâm của nhân vật. Muốn thế, người vẽ phải có sự kiên trì, nhẫn nại cũng như sự tinh tế để cảm nhận tính cách của mỗi con người”.

Lần khác, một khách hàng từ Long An mang đến cho ông một tấm ảnh chụp gia đình cách nay khoảng 50 năm mà trong đó có nhiều chỗ bị bong tróc. Vị khách ấy yêu cầu ông vẽ lại chân dung một người trong tấm ảnh. “Nhìn vào ảnh, tôi thấy gương mặt của người mà mình phải vẽ chỉ bằng hạt đậu. Tôi đã vận dụng hết khả năng sáng tạo cũng như nét bút của mình để vẽ khuôn mặt hoàn hảo. Ngày khách hàng lấy bức ảnh, họ hết sức vui mừng và thưởng thêm tiền cho tôi”.

 

 

Những năm gần đây, công nghệ phục hồi ảnh cũ xuất hiện nhiều nhưng không vì thế mà ông Dân vắng khách. Hầu hết khách hàng tìm đến với ông đều là những trường hợp mà kỹ thuật hiện đại không thể nào phục chế được. Không những thế, nhiều người nước ngoài, Việt kiều cũng tìm đến nhờ ông vẽ chân dung của mình hay của người thân để làm kỷ niệm.

 

Mấy chục năm theo nghề, niềm đam mê nghệ thuật của họa sĩ Từ Hoa Dân dường như không bao giờ dừng lại. Với từng tác phẩm, ông đều chăm chút và xem đó là đứa con tinh thần của mình chứ không đơn thuần để mưu sinh.

 

Sự đam mê ấy đã khiến ông tìm thấy vẻ đẹp từ chính những nhân vật mà ông thể hiện. Ông tâm sự: “Nghề đã cho tôi có cuộc sống ấm no, tạo tương lai tươi sáng cho các con tôi thì làm sao tôi lại phụ nghề? Ngày nào còn sống, tôi còn hết lòng với nghề, với những gì mà tôi đã chọn”.