Theo Bộ LĐ-TB&XH, "Bảo hiểm việc làm" là khái niệm còn rất mới ở Việt Nam, hiện nay bộ vẫn đang nghiên cứu về việc xây dựng dự thảo bảo hiểm việc làm trong Luật Việc làm đang được soạn thảo. Theo đó, loại hình BHVL sẽ hướng tới bắt buộc mọi người lao động, chủ sử dụng lao động và kể cả người lao động làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hình thức doanh nghiệp Việt Nam trúng thầu, nhận thầu ở nước ngoài đều phải tham gia.

Bảo hiểm việc làm sẽ góp phần hạn chế tình trạng thất nghiệp, ổn định cuộc sống cho người lao động. Ảnh: Thái Hiền

Theo dự thảo, người lao động tham gia BHVL gồm: Công dân Việt Nam thực hiện giao kết hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn từ đủ 3 năm trở lên với người sử dụng lao động; công dân Việt Nam đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hình thức doanh nghiệp Việt Nam trúng thầu, nhận thầu ở nước ngoài. Đối tượng được hưởng loại hình này là những người có nguy cơ bị sa thải cần chuyển sang làm công việc mới do doanh nghiệp thay đổi công nghệ hoặc lĩnh vực sản xuất kinh doanh mới. Quỹ bảo hiểm việc làm được xây dựng dựa trên nguyên tắc, người lao động đóng 1% tiền lương, tiền công tháng, người sử dụng lao động đóng 1,5% và ngân sách nhà nước hỗ trợ 1% cho người lao động.

Thời gian đóng bảo hiểm được tính từ khi người lao động bắt đầu đóng bảo hiểm cho đến khi dừng đóng. Trường hợp đóng không liên tục thì được cộng dồn các khoảng thời gian đóng. Tiền lương, tiền công làm căn cứ đóng bảo hiểm việc làm là theo ngạch bậc và các khoản phụ cấp theo tiền lương, tiền công ghi trong hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc. Theo Bộ LĐ-TB&XH thì mức hưởng bảo hiểm việc làm được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng và có sự chia sẻ giữa những người tham gia bảo hiểm này; được tính trên cơ sở tiền lương, tiền công của người lao động. Nghĩa là, người lao động khi tham gia vào loại hình bảo hiểm này sẽ được hưởng chế độ trợ cấp 60% mức tiền lương, trợ cấp tháng đóng bảo hiểm của 6 tháng liền kề trước khi chấm dứt hợp đồng lao động. Đáng chú ý, trong chế độ bảo hiểm việc làm có hỗ trợ duy trì việc làm, chuyển đổi việc làm, hỗ trợ phát triển kỹ năng nghề, tư vấn giới thiệu việc làm, hỗ trợ đào tạo nghề và các quy định khác.

Theo đánh giá, nếu loại hình bảo hiểm này đi vào đời sống thì đây quả là "tấm lưới đỡ" hiệu quả nhằm hạn chế tình trạng thất nghiệp, thúc đẩy việc làm và phát triển kỹ năng nghề cho người lao động. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lao động đã không khỏi băn khoăn là: các DN sử dụng nhiều lao động sẽ gặp khó khăn do tăng chi phí khi phải chi trả bảo hiểm việc làm cho người lao động, cũng như trường hợp người lao động phải tham gia đóng cả lẫn BHVL sẽ được trợ cấp như thế nào? Rồi mức hỗ trợ chuyển đổi việc làm cũng cần phải tính toán sao cho phù hợp với thực tế?

Theo ông Nguyễn Đại Đồng, Cục trưởng Cục Việc làm, bảo hiểm việc làm sẽ được nghiên cứu trao đổi rất kỹ sao cho phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam cũng như không xa với các công ước mà Việt Nam đã ký kết. Chính vì thế, hiện dự thảo đang được Bộ LĐ-TB&XH lấy ý kiến rộng rãi của các cơ quan chức năng, chuyên gia, tổ chức quốc tế… Qua đó sửa đổi, hoàn thiện Luật Việc làm (dự kiến sẽ trình Quốc hội vào năm 2012).